Οικοφασισμός, η Ρητορική του Ιού

Η ιστορία του οικοφασισμού είναι σχετικά ασαφής, αλλά η προέλευσή της βρίσκεται στο προηγούμενο κίνημα της ευγονικής και το συνδυάζει με μια μορφή απαίσιας οικολογικής μεταμφίεσης που στοχεύεις το να δικαιολογήσει τα δολοφονικά της στοιχεία. Οι οικοφασίστες, λίγο πολύ είναι οι ίδιοι άνθρωποι που ο Murray Bookchin περιέγραψε ως «αυτοπροσδιοριζόμενοι οπαδοί της βαθιάς οικολογίας που πιστεύουν πως οι λαοί του Τρίτου Κόσμου πρέπει να αφεθούν να πεθάνουν λιμοκτονώντας και οι απελπισμένοι Ινδιάνοι της Λατινικής Αμερικής πρέπει να αποκλειστούν από τους συνοριοφύλακες από το να μπουν στις Ηνωμένες Πολιτείες διαφορετικά θα επιβαρύνουν τους οικολογικούς ‘μας’ πόρους». Ενώ έχουν υπάρξει μεγάλη προσπάθεια να καλλωπιστεί το κίνημα, συχνά με βαθιές εκκλήσεις στην ιερότητα της φύσης, την ομορφιά του φυσικού κόσμου, και την ασχήμια της βιομηχανικής μόλυνσης, οι ρίζες του κινήματος είναι αναμφίβολες· η ουσία του οικοφασισμού είναι η ιδέα πως ο Κόσμος είναι άρρωστος, και η αρρώστια είναι η ανθρωπότητα. Έτσι οι οικοφασίστες ισχυρίζονται πως πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να εξολοθρεύσουμε όσους ανθρώπους είναι απαραίτητο – ή τουλάχιστον να δεχτούμε τους θανάτους τους – για να επιτρέψουμε στο Κόσμο να «αναρρώσει».

Θα ήταν αβλεψία να το αναφέρουμε αυτό δίχως να κάνουμε μια σύντομη αναφορά στον Thomas Malthus, τον Άγγλο στοχαστή του 19^ου αιώνα που πίστευε πως η «η δύναμη του πληθυσμού είναι πολύ ανώτερη από τη δύναμη μέσα στη γη για την παραγωγή τροφής για τον άνθρωπο, πως ο πρόωρος θάνατος πρέπει σε οποιαδήποτε μορφή ή με κάποιο άλλο τρόπο να έρθει στην ανθρώπινη φυλή». Δηλαδή, πίστευε πως υπήρχαν πολλοί άνθρωποι (ή τουλάχιστον, θα υπήρχαν πολλοί άνθρωποι) σε σχέση με τους διαθέσιμους πόρους, προκαλώντας ένα αναπόφευκτο ζήτημα στην ανθρωπότητα. Το επιχείρημα του Malthus ήταν, όταν αποδομηθεί στα βασικά του συστατικά, πως η Γη μπορούσε να στηρίξει συγκεκριμένο αριθμό ανθρώπων και πως είναι απαραίτητο να υπάρξει ένα όριο στο πόσοι άνθρωποι μπορεί να επιτρέπεται να υπάρχουν. Καταλήγοντας στην ιδέα  πως δεν πρέπει να προσπαθούμε να θεραπεύσουμε την ασθένεια, δεν πρέπει να προσπαθούμε να μειώσουμε την πείνα, και θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τους φτωχούς να ζουν σε πυκνοκατοικημένα και ανθυγιεινά περιβάλλοντα και πως πρέπει ακόμη και «φλερτάρουμε με την επιστροφή της πανούκλας», το Δοκίμιο στην Αρχή του Πληθυσμού του Malthus δεν είναι το πρώτο κείμενο ευγονικής γραφής, αλλά σίγουρα είναι ένα από εκείνα που είναι τα πλέον υπεύθυνα για την διάδοση αυτής της οπτικής. Η ανοησία του Malthus προκάλεσε την απάντηση του πρώιμου Άγγλου αναρχικού William Godwin, του οποίου το μακροσκελές δοκίμιο  Περί Πληθυσμού ανοίγει με τη θέση πως η θεωρία του Malthus «προφανώς δεν βασίζεται πουθενά».

Γιατί τα γράφω αυτά; Τουλάχιστον γιατί τα γράφω αυτά τώρα· δεν υπάρχει μια πανδημία σε εξέλιξη; Δεν θα έπρεπε να γράψω για αυτό; Η απάντηση είναι απλή, αν και κακοήθης στην ειλικρίνια της· με το κόσμο να έχει μπει σε ένα νέο είδος αναταραχής λόγω του ξεσπάσματος και της παγκόσμιας εξάπλωσης του COVID-19, υπήρξε μια ανάλογη αύξηση του οπορτουνισμού σχεδιασμένου πρωταρχικά ώστε να εκμεταλλευτεί το γεγονός πως οι άνθρωποι είναι φοβισμένοι και ανήσυχοι. Πάντοτε οπορτουνιστές, πάντοτε θηρευτές των τρομοκρατημένων, μια από τις πιο βασικές φράξιες  σε αυτό ήταν η ακροδεξιά, και πιο συγκεκριμένα, το οικοφασιστικό κίνημα. Τα κοινωνικά δίκτυα το έκαναν ακόμη ποιο εμφανές, καθώς τα μηνύματα μπορούν να διαδοθούν μακριά πολύ γρήγορα και το μόνο που χρειάζεται είναι το μοίρασμα μόνο ενός καλά σχεδιασμένου προπαγανδιστικού κειμένου, που διέρευσε από μια τέτοια ομάδα σε ένα πολύ ευρύτερο σύνολο ανθρώπων που συνεχίσουν τη διάδοση του μηνύματος δίχως πραγματικά να μοιράζονται το αρχικό συναίσθημα, είναι εύκολο για κάποιον να διανείμει φασιστικά προσανατολισμένες ιδέες  δίχως να το εννοεί πραγματικά – αλλά περισσότερα περί αυτού αργότερα.

Μια από τις πιο επιζήμιες ρίζες του οικοφασισμού βρίσκεται στο ευγονικό κίνημα που προηγήθηκε. Ενώ υπάρχουν ξεκάθαρες διαφορές, είναι κυρίως διαφορές στις στρατηγικές παρά στο συναίσθημα· ο ευγονιστής θέλει να θυσιάσει συγκεκριμένες ομάδες ατόμων στο βωμό της γενετικής ανωτερότητας που έχουν στο μυαλό τους, λέγοντας πως η ύπαρξη οποιασδήποτε ομάδας συζητιέται είναι ελάττωμα στο είδος. Ο οικοφασίστας επιδιώκει να θυσιάσει ομάδες ατόμων στο βωμό του περιβάλλοντος, λέγοντας πως η ύπαρξη  οποιασδήποτε ομάδας συζητιέται είναι βασικό στοιχείο της οικολογικής καταστροφής. Για να επιστρέψω στον Bookchin, δεν μπορεί να αγνοηθεί πως οι ομάδες υπόη πανδημία του  συζήτηση είναι σχεδόν πάντα οι ίδιες σε κάθε περίπτωση· οι φτωχότεροι άνθρωποι, οι άνθρωποι εθνικών μειονοτήτων, οι άνθρωποι διαφορετικού επιπέδου ικανοτήτων.

Η πανδημία του COVID-19 έχει φέρει μεγάλο μέρος αυτής της κουβέντας στη δημόσια σφαίρα. Εκεί που σε γενικές γραμμές θεωρούνταν κακόβουλο να αναφέρονται σε ομάδες ανθρώπων ως μολύνσεις, ασθένειες και πανούκλες – και σωστά – μοιάζει πλέον να συγχωρείται όταν η ομάδα που συζητιέται είναι μη καθορισμένη. Το να δείχνεις την ανθρωπότητα, λες και το να είσαι ασαφής είναι ηθική θωράκιση, είναι επιτρεπτό. Είναι σχετικά συνηθισμένο σήμερα να βρίσκουμε ένα tweet που έχει γίνει viral με δεκάδες χιλιάδες like να δείχνουν προς το καθάρισμα των καναλιών της Βενετίας, ή το περιπλανώμενο ελάφι της Ιαπωνίας να περιφέρεται σε φωτισμένα με νέον κέντρα πόλεων και να λένε πως η Γη αυτοθεραπεύεται· οι καθαροί από νέφος ουρανοί της Καλιφόρνια δημιουργούν ένα διερευνητικό ερώτημα – μήπως εμείς είμαστε ο πραγματικός ιός εξαρχής;

Όσο παράξενο και αν φανεί, σκέψεις αυτού του είδους έχουν γίνει όλο και πιο συχνά καθώς περνούν οι εβδομάδες και οι ενδείξεις για μια φύση που «ανακτά» προηγουμένως κατοικημένες περιοχές αρχίζουν να αθροίζονται. Περιττό να πούμε, πως υπάρχει κάτι παραπάνω από λίγη οικοφασιστική ιδεολογία που είναι αναμεμειγμένη στις υποθέσεις αυτού του ερωτήματος· όταν κάποιος ρωτά αν η ανθρωπότητα είναι ο «πραγματικός ιός» στήνουν ένα σύστημα στο οποίο η Γη είναι όν και η ανθρωπότητα ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Η λύση που προτείνεται σπάνια διατυπώνεται ανοιχτά, αλλά δεν είναι απαραίτητο επειδή είναι ενσωματωμένο στο ερώτημα· θεραπεύεις έναν ιό με το να τον ξεφορτωθείς. Κάτω από την επιφάνεια του θαυμασμού του να δεις έναν αγριογούρουνο  να διασχίζει ιταλικά λιθόστρωτα, υπάρχει η υποβόσκουσα άποψη πως ίσως ο κόσμος να ήταν καλύτερα δίχως εμάς, ή πιο συχνά, ο κόσμος θα ήταν καλύτερος δίχως κάποιους  από εμάς, με το ποιοι κάποιοι να αφήνεται κενό για να συμπληρωθεί από το υποσυνείδητο του ερωτώντος. Δίχως αμφιβολία, όποιος και αν είναι αυτός ο κάποιος, θα είναι κάποιος άλλος.

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερος χρόνος για να δεις τη σχέση μεταξύ του οικοφασιστικού ιδανικού και της υποβόσκουσας λογικής αυτής της σειράς επιχειρημάτων.

Κάτι που είναι απαραίτητο να σημειωθεί είναι αυτό: παρά το γεγονός πως πολλές από τις υποθέσεις της ρητορικής του «οι άνθρωποι είναι ο πραγματικός ιός» είναι κοινές με τους οικοφασίστες, δεν είναι όλοι όσοι τη διέδωσαν ή την εσωτερίκευσαν είναι και φασίστας απαραίτητα. Η πραγματικότητα μερικές φορές είναι δύσκολο να αναλυθεί, ιδιαίτερα όταν τόσα πολλά συμβαίνουν με τέτοια συχνότητα. Η δυσκολία οφείλεται στα σύγχρονα μέσα, που βομβαρδίζουν τους πάντες με ένα κατακλυσμό από δυσνόητες ανοησίες που αποτελούνται από ίσα μέρη υποθέσεων, ξεκάθαρων ψεμμάτων, παρερμηνειών και κυβερνητικής στενογραφίας. Η βασική λογική των οικοφασιστικών υποθέσεων είναι εύκολο να κατανοηθεί για ένα άτομο που του λείπει η συστηματική κριτική αλλά ψάχνει απαντήσεις, μπορεί να είναι εύκολο να υιοθετήσει στοιχεία αυτής της σκέψης – αυτό σημαίνει πως ακόμα και άνθρωποι που φαινομενικά θα αντιστέκονταν στην ιδέα της καθαρής γενοκτονίας να συζητιέται ανοιχτά, όπως οι φιλελεύθεροι και οι σοσιαλδημοκράτες, μπορεί να πιστέψουν και να διαδώσουν το meme της αυτό-νοσηρότητας δίχως ποτέ να κατανοήσουν ποτέ πραγματικά την επικινδυνότητα που υπάρχει πίσω από την ιδέα. Ποιο είναι το κόλπο λοιπόν; Πως αυτή η φριχτή ιδέα έγινε τόσο κανονική που ακόμη και σχετικά ευχάριστα άτομα μπορούν να τη διαδώσουν και να δεχτούν τη λογική πίσω της.

Ειπωμένο απλά, υπάρχει ένα ρητορικό κόλπο εδώ· ένα δόλωμα και μια παραπλάνηση. Μας λένε συνεχώς πως αυτές οι φανερές οικολογικές ανακάμψεις είναι αποτέλεσμα του ότι οι άνθρωποι απομακρύνονται από το κόσμο· όσοι περισσότεροι από εμάς είναι σε καραντίνα ή σε αυτοαπομόνωση, τόσο  λιγότεροι από εμάς είναι εκεί έξω για να δημιουργούμε περιβαλλοντικά προβλήματα. Στην επιφάνεια, αυτό μοιάζει να έχει ένα είδος νοήματος· το γεγονός πως αυτή η διατύπωση δεν είναι άμεσα και εμφανώς αντιληπτή ως ανοησία είναι το δόλωμα που οι οικοφασίστες χρησιμοποιούν για να προσελκύσουν και τον πιο καλοπροαίρετο φιλελεύθερο. Το κόλπο είναι να συνειδοτοποιήσεις πως αυτό που άλλαξε δεν είναι η ανθρωπότητα – ο αριθμός θανάτων λόγω του COVID-19 αυξάνεται, και είναι εξίσου τραγικό και πολιτικά εξοργιστικό, αλλά δεν έχει σκοτώσει ακόμη εκατομμύρια, ή πιθανώς ακόμη και δισεκατομμύρια, που θα απαιτούνταν για να αποδίδεται στους λιγότερους ανθρώπους η αλλαγή. Το γεγονός είναι πως είναι σχεδόν ο ίδιος αριθμός ανθρώπων σήμερα με όσους υπήρχαν πριν μερικούς μήνες: αυτό που άλλαξε είναι η συμπεριφορά αυτών των ανθρώπινων όντων. Δηλαδή, αυτό που έχει αλλάξει σε κάποιο βαθμό, είναι οι μορφές κοινωνικής μας οργάνωσης.

Ο λόγος των οικοφασιστών λέει πως τα ανθρώπινα όντα είναι το πρόβλημα, και πως με την αυτοαπομόνωση τους – δηλαδή η απομάκρυνση τους από το σύστημα – έχει έρθει η οικολογική ανάκαμψη. Τέτοιες εξατομικευμένες και ατομοποιημένες αναλύσεις αποτρέπουν την σημαντικότερη συστηματική προσέγγιση· το πραγματικό πρόβλημα είναι ο καπιταλισμός, και είναι με τις διακοπές και τα παραπατήματα του καπιταλισμού που ήρθε η ανάκαμψη. Βαθιά εντυπωμένη στη γλώσσα της ακροδεξιάς, η κακόβουλη απόδοση των χειρότερων στοιχείων του καπιταλισμού στα ανθρώπινα όντα υπάρχει ως δίκοπο μαχαίρι.

Πρώτα, τους επιτρέπει να στρέψουν το μίσος τους σε άτομα. Ποια άτομα επιλέγονται ως στόχοι είναι εμφανές πέρα από κάθε συζήτηση· στη περίπτωση αυτή ο ιός φυλετικοποιήθηκε από μέλη της δεξιάς ως «κινέζικος ιός», μια φρικτή διατύπωση που ήρθε μαζί με άνοδο του αντικινεζικού ρατσισμού και (όπως μια απλή επίσκεψη στα πρωτοσέλιδα διάφορων εφημερίδων ευρείας κυκλοφορίας θα δείξει) μια επιθυμία για τιμωρία. Αυτό έχει παρεισφρήσει σε θεωρητικά αριστερές και φιλελευθερες συζητήσεις του θέματος: μια πρόσφατη συλλογή δοκιμίων που δημοσιεύτηκε από την εκδοτική πρωτοβουλία ASPO έχει ως τίτλο Sopa de Wuhan (Σούπα της Γιουχάν), και περιλαμβάνει δοκίμια από τη συνηθισμένη λίστα αριστερών και φιλελεύθερων στοχαστών: ο Slavoj Žižek κάνει μια εμφάνιση δίπλα από τους Georgio Agamben, Judith Butler, David Harvey, και Franco Berardi. Δεύτερο τους επιτρέπει να αφήσουν να εννοηθεί μια σύνδεση μεταξύ των δύο· για να συνδεθεί η ύπαρξη του καπιταλισμού με την ύπαρξη των ατόμων και να τα συνδέσει μαζί ιδεολογικά· να παρουσιάσουν το καπιταλισμό ως ανθρώπινο και έτσι αναπόφευκτο και αναπόδραστο.

Είναι γνωστό από πολύ καιρό πως μια από τις χειρότερες παρορμήσεις του καπιταλισμού, και η οποία βάζει και απόλυτο όριο στο πόσο μπορεί να διαρκέσει, είναι η απαίτηση για συνεχή ανάπτυξη και επέκταση. Ο καπιταλισμός για να το πούμε απλά, είναι άπληστος και απαιτεί συνεχώς περισσότερα· περισσότερη παραγωγή, μεγαλύτερες αγορές, περισσότερο κέρδος, και έτσι μεγαλύτερες εξορύξεις, περισσότερα απόβλητα, περισσότερο καύσιμο καμένο, και τα λοιπά. Όταν αφεθεί στα χέρια κυβερνήσεων και εταιριών, αυτή η τάση ικανοποιείται όσο πιο συχνά και λαίμαργα γίνεται. Η COVID-19 οφείλεται σε ένα ιό, που δεν έχει καμιά υποχρέωση στον καπιταλισμό, και για αυτό δεν νοιάζεται που η διάδοσή του «ρίχνει» ένα κλειδί στα γρανάζια του. Οι άνθρωποι αυτοαπομονώνονται, το μέγεθος του έργου που παράγεται μικραίνει· «δεν είναι εντελώς σίγουρο με πιο τρόπο η ανθρωπότητα θα ζημιωθεί αν όλοι οι διευθυντές ιδιωτικών κεφαλαίων, λομπίστες, ερευνητές δημοσίων σχέσεων, αναλογιστές, τηλεπωλητές, δικαστικοί επιμελητές, ή νομικοί σύμβουλοι […] εξαφανίζονταν», γράφει ο David Graeber στο βιβλίο του Bullshit Jobs, και η μαζική καραντίνα και αυτοαπομόνωση έχει απαντήσει στο ερώτημα που δεν έχει τεθεί: η ανθρωπότητα δεν θα πάθει τίποτα. Οι δουλειές αυτές είναι εντελώς περιττές και μπορούμε να τις ξεφορτωθούμε· έτσι μεγάλο μέρος του έργου που κάνει η ανθρωπότητα γίνεται απλά για να κρατήσει τους ανθρώπους απασχολημένους, και έχει γίνει εντελώς ξεκάθαρο πως αυτή η απασχόληση δεν είναι καλή για πολλούς ανθρώπους.

Επιπλέον με την αυτοαπομόνωση και το κλείσιμο τόσων χώρων εργασίας, ο αριθμός των αυτοκινήτων στους δρόμους πέφτει, η ποσότητα του καυσίμου που καίγεται μειώνεται, και το αποτέλεσμα είναι μια κάποια «οικολογική ανάκαμψη». Γνωρίζουμε όμως όλοι, και οι αναρχικοί στηρίζουμε πολύ καιρό τώρα, πως δεν χρειάζεται να πεθάνει κανείς για να γίνει αυτό. Παρατηρήσεις πως ο κόσμος έχει αρχίσει να «ανακάμπτει» από την εφαρμογή της μαζικής καραντίνας θα ήταν βιαστικές – δεν «φτιάχνεις» το περιβάλλον σε λίγες βδομάδες – αλλά είναι δύσκολο να πεις πως ο εμφανώς καθαρότερος αέρας δεν είναι καλός τουλάχιστον σε κάποιο επίπεδο. Θα ήταν μέσα στα όρια της φαντασίας να ξεφορτωθούμε εκατομμύρια αυτοκίνητα από τους δρόμους και να τα αντικαταστήσουμε με καλύτερες μορφές δημόσιας μετακίνησης, τα οποία εξυπηρετούν περισσότερους ανθρώπους και που θα μείωναν την περιβαλλοντική επιβάρυνση δραστικά. Η κατάργηση των άχρηστων δουλειών και η αναδιαμόρφωση των μεταφορών είναι απλά δύο παραδείγματα βελτιώσεων στις ζωές μας που είναι ρεαλιστικές και εύκολες· απλά χρειάζεται να αναδιοργανώσουμε την κοινωνία μας.

Λίγο παραπάνω από μια δεκαετία πριν, ο Βρετανός συγγραφέας, θεωρητικός, και μουσικός κριτικός Mark Fisher εξέδωσε το τώρα κλασικό του βιβλίο Capitalist Realism, μια προσπάθεια να διαγνωστεί και να αποκρυπτογραφηθεί το πολιτιστικό περιβάλλον του σύγχρονου καπιταλισμού και αρχή της αναζήτησης του πως μπορούμε να ξεφύγουμε από την αρπαγή του. Για να κάνουμε μια σύντομη ιστορία – το Capitalist Realism είναι πολύ σύντομο βιβλίο – ακόμη συντομότερη, ο Fisher λέει πως ο καπιταλισμός ενωθεί με τέτοιο αντιληπτικό τρόπο με την «πραγματικότητα» που είναι πιο εύκολο να φανταστούμε το τέλος του κόσμου από ότι το τέλος του καπιταλισμού· πως ο καπιταλισμός είναι «η μόνη διαθέσιμη λύση». Επίσης λέει πως ένας από τους καλύτερους τρόπους για να δείξουμε πόσο τεχνητό και πιθανώς ευμετάβλητο είναι αυτό το είδος κοινωνικής οργάνωσης, είναι το να κοιτάξουμε προς τις δύσκολες να αγνοηθούν κρίσεις που μοιάζουν να διαλύουν τον ιστό του καπιταλιστικού ρεαλισμού. Ο Fisher επέλεξε, το 2009, να χρησιμοποιήσει τα θέματα ψυχικής υγείας, τη γραφειοκρατία, και την επερχόμενη κλιματική καταστροφή ως παράδειγμα. Σήμερα αυτά τα παραδείγματα είναι ακόμη πιο απειλητικά, με την ψυχική υγεία να είναι σε γενικές γραμμές αγνοημένη και οι τρόμοι της αποκαλυπτικής κλιματικής αλλαγής να έρχονται προς τα πάνω μας με όλο και πιο γρήγορο ρυθμό. Είναι πλέον συνηθισμένο να ακούμε στατιστικές που να αναφέρουν πως τεράστιες ομάδες του πληθυσμού έχουν σοβαρό πρόβλημα με την κατάθλιψη, το άγχος, και μια σειρά από άλλες συνθήκες. Παρομοίως, δεν είναι ασυνήθιστο να ανοίγουμε τις ειδήσεις ή (πιο συχνά) να ανοίγουμε το Twitter και να βλέπουμε πως ακόμη μια πυρκαγιά κατέστρεψε μια ακόμη χώρα, αφήνοντας καρβουνιασμένα δάση και απανθρακωμένα πτώματα πίσω της.

Ωστόσο, μπορούμε να προσθέσουμε ακόμη ένα παράδειγμα στη λίστα των πραγμάτων που ανασηκώνουν το πέπλο και αποκαλύπτουν το μηχανισμό πίσω από τη σκηνή· η επιδημία COVID-19 έχει, αν όχι τίποτα άλλο, δείξει πως μια πανδημία μπορεί να κάνει το ίδιο όπως μια πυρκαγιά. Ένας τρόπος ζωής, που μας έχουν πει πως είναι αναπόφευκτος, ξαφνικά σαρώνεται· δουλειές που μας είχαν πει πως ήταν ζωτικές έχουν γίνει ασήμαντες καθώς γραφεία και σουίτες στελεχών εγκαταλείπονται και μεγάλα τμήματα του πληθυσμού είτε έχουν γίνει άνεργα ή έχουν αρχίσει να δουλεύουν από το σπίτι – εργαζόμενοι που πριν αντιμετωπίζονταν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι ή αγνοούνταν και θεωρούνταν ασήμαντοι και ανειδίκευτοι έγιναν «ουσιώδεις εργαζόμενοι» δίχως τους οποίους καμιά χώρα δεν μπορεί να σταθεί. Αυτό φυσικά, είναι ένα μήνυμα που οι αναρχικοί και η αριστερά προωθεί εδώ και περισσότερο από ένα αιώνα· τόσες πολλές από τις δουλειές που κάνουμε είναι άχρηστη, και τόσες πολλές από τις δουλειές που είναι απαραίτητες υποβαθμίζονται και υποαμείβονται.

Με δεδομένη αυτή την οπτική, γίνεται ξεκάθαρο πως το οικοφασιστικό πλαίσιο στο οποίο κάθε μεμονωμένο άτομο είναι κομμάτι μιας πλανητικής ασθένειας είναι εσφαλμένο στο πυρήνα του. Παρομοίως, η αραιωμένη και μαλακωμένη εκδοχή του λόγου τους που διαδίδεται από κυρίως κολοπροαίρετους ανθρώπους βασίζεται στην παρανόηση που μπερδεύει ένα κοινωνικό σύστημα με τα άτομα που συμμετέχουν σε αυτό. Το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19 έχει, για να επιστρέψω στον Mark Fisher, ρίξει στο περιθώριο πολλούς από τους ισχυρισμούς πως δεν υπάρχει εναλλακτική  στο τωρινό μας σύστημα, αποκαλύπτοντας μια σειρά από «ρωγμές και ασυνέχειες στο πεδίο της φαινομενικής πραγματικότητας» που κάνουν την απροβλεπτότητα και την ευθραυστότητα του ακόμη πιο εμφανή. Ότι και αν μπορεί να θέλει η κυβέρνηση και η κοινή γνώμη να σκεφτόμαστε, είναι αδύνατο να κοιτάξουμε στο κόσμο όπου οι εργασιακοί πληθυσμοί μπορούν να πέσουν τόσο δραστικά δίχως να βλάπτουν κάποια ζωτική υπηρεσία και μετά μη μπορούμε  να φανταστούμε πως τα πράγματα μπορούσαν να είναι αλλιώτικά.

Η δεξιά και το κράτος, φυσικά, το έχει ήδη εκμεταλλευτεί αυτό· οπορτουνιστές, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, είναι μπροστά σε αυτό. Κυβερνήσεις σε όλο το κόσμο άρπαξαν αυτή την ευκαιρία για να ενισχύσουν τις αστυνομικές εξουσίες, να επιβάλουν απαγορεύσεις και τιμωρίες για ανθρώπους που μπορεί να είναι έξω από το σπίτι τους πολύ συχνά· η Ουγγαρία ήδη κατάφερε να είναι ξεκάθαρη δικτατορία, χρησιμοποιώντας την πανδημία ως καταλύτη για την μισαλλόδοξη πολιτική του Orbán. Καθώς η επιφάνεια του πολιτικού διαλόγου μετατοπίζεται, αναγκασμένη σε κίνηση από το σεισμό που ανάγκασε δεκαετίες φιλελεύθερης συναίνεσης να δείξει τις ρωγμές στα θεμέλια του, η δεξιά έχει αρπάξει κάθε ευκαιρία που μπορεί για να προωθήσει τους δικούς της σκοπούς· η αριστερά θα έπρεπε να κάνει το ίδιο. Αναμφίβολα έχει υπάρξει μια αρχή· απεργίες ενοικίου έχουν ξεσπάσει σε διάφορες χώρες· εργαζόμενοι της General Electric απαίτησαν τη μετατροπή των εργοστασίων τους για την παραγωγή αναπνευστήρων, και δίκτυα αλληλοβοήθειας έχουν ξεπηδήσει κατά εκατοντάδες. Αυτοί που θεωρούν  πως δεν ενδιαφέρονται για την ιδεολογία είδαν πως η ιδεολογία ενδιαφέρεται για αυτούς, και ο ήδη εύθραυστος έλεγχος που έχει το κέντρο πάνω στο κυρίαρχο διάλογο εδώ και κάποιο καιρό έχει ήδη να γίνεται πιο σαθρός.

Δεν μπορούμε ωστόσο να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να πιστέψει πως μια κρίση, με μια μικρή ώθηση από μια απεργία ενοικίου, θα τελειώσει τον καπιταλισμό και το κράτος. Αν μπορούμε να πούμε κάτι για αυτούς τους μηχανισμούς σαν και αυτούς, είναι πως έχουν επιδείξει μια εντυπωσιακή αντοχή και την ικανότητα να ανοίγουν συνεχώς το δρόμο τους προς τη σωτηρία από κάθε καταστροφής. Οι αναρχικοί δεν μπορούν να βασιστούν στο κράτος ώστε αυτό να καταρρεύσει από τις δικές του ανεπάρκειες· πρέπει να το σπρώξουμε να πέσει. Τα δίκτυα αλληλοβοήθειας είναι μια σπουδαία αρχή, παρά πως πολλά από αυτά έχουν αντιμετωπίσει εσωτερική διάσπαση από κομματικούς πολιτικούς παράγοντες που επιδιώκουν να τα μετατρέψουν σε ιεραρχικές δομές. Το βουητό της εργατικής αλληλεγγύης που βλέπουμε στις αποχές στα εργοστάσια, και η αντίδραση εναντίον ιδιοκτητών, επίσης, είναι σπουδαίες αφετηρίες. Η πραγματική αλλαγή όμως δεν έρχεται με μερικά καλά σημάδια· πρέπει να υπάρχει όλο και μεγαλύτερη αντίσταση εναντίον του κράτους, και πρέπει να είναι συνεχής. Η πανδημία του COVID-19 έχει δημιουργήσει μια τρύπα στο πέπλο του καπιταλιστικού ρεαλισμού· αυτό που ξέραμε εδώ και πολύ καιρό τώρα – πως τα πράγματα μπορούν να είναι αλλιώτικα – γίνεται τώρα κοινή γνώση για εκείνους  που είδαν το κόσμο να χάνεται κάτω  από τα πόδια τους  από αυτή τη πανδημία. Οι αναρχικοί και άλλοι αριστεροί δεν μπορούν να επιστρέψουν να μείνει οποιαδήποτε οδός ανεξερεύνητη, ή να ανακτηθεί από τη δεξιά· η οικολογική πτυχή περιλαμβάνεται σε αυτό.

Για χρόνια η οικολογική καταστροφή ήταν μια από τις λίγες αναπόφευκτες ρωγμές της καπιταλιστικής ηγεμονίας. Για χρόνια, παραμόνευε ως απειλή, με κάθε είδηση να είναι όλο και πιο ανησυχητική· οι επιστήμονες κάνουν δυσοίωνες προβλέψεις για ημερομηνίες ολέθρου εδώ και πολύ καιρό, και υπάρχουν λίγοι λόγοι για να αμφισβητηθεί η εγκυρότητα αυτών των ισχυρισμών. Η ζημιά που προκλήθηκε από τον βιομηχανικό καπιταλισμό είναι εδώ για να την δει οποιοσδήποτε. Η επίσκεψη σε μια παραλία, το θέαμα ατελείωτων εκτάσεων αποψιλωμένων δασών, το θέαμα της εξαφάνισης του ενός είδους μετά το άλλο· όλα αυτά είναι αναμφισβήτητα για οποιονδήποτε  που είναι πρόθυμος να ασχοληθεί ειλικρινά με τα στοιχεία. Ο καπιταλισμός είναι σε απόλυτη αντίθεση με την οικολογική βιωσιμότητα. Για τον οικοφασίστα, ήταν εύκολο να συνδέσει αυτές τις εύκολες παρατηρήσεις με τον COVID-19 για να φέρουν μια μορφή αυτοκαταστροφικού χιπισμού· στο πυρήνα του φασισμού βρίσκεται η επιθυμία για το τέλος – όπως έγραψε ο Γάλλος φιλόσοφος Deleuze, είναι «μια πολεμική μηχανή που δεν έχει πια τίποτα άλλο πέρα από το πόλεμο ως σκοπό». Σφετεριζόμενος της γλώσσας του οικολόγου, ο οικοφασίστας βλέπει μια ευκαιρία να μεταμφιέσει τη βία και τον απόλυτο μισανθρωπισμό της ιδεολογίας τους, αλλά είναι μόνο αυτό· μια μεταμφίεση. Ο φασισμός είναι στο πυρήνα του, «μια γραμμή απόλυτης καταστροφής» για να επιστρέψουμε στον Deleuze, και κάθε απόπειρα να ισχυριστούν πως το πραγματικό κίνητρο είναι η περιβαλλοντική σταθερότητα είναι ξεκάθαρα παράλογη. Ο μόνος πραγματικός περιβαλλοντισμός είναι ο απελευθερωτικός.

Αυτό που πρέπει να δειχθεί από το αναρχικό κίνημα, σε κάθε στροφή, είναι η πραγματικότητα της κατάστασης: η επιδημία του COVID-19 και το επακόλουθο ανακάτεμα της κοινωνίας δεν έχει αποδείξει πως η ανθρωπότητα είναι κατάρα που πρέπει να ξεφορτωθούμε· έχει αποδειχτεί πως ο καπιταλισμός δεν είναι παρά μια σειρά από επιλογές και δομές που κάνουμε και ενισχύουμε καθημερινά, και αυτές οι επιλογές μπορούν να γίνουν διαφορετικά· αυτές οι δομές μπορούν να γκρεμιστούν. Διεκδικήστε αυτή τη στιγμή και αυτές τις πραγματικές οικολογικές ανακάμψεις ως ιδεολογικές, αλλά διεκδικήστε τες σωστά· αν πρέπει να θυσιαστεί κάτι απαραίτητα για την συνεχιζόμενη υγεία του πλανήτη και των κατοίκων του, είναι ο καπιταλισμός.

Jay Fraser, Organize!